วันศุกร์ที่ 21 กันยายน พ.ศ. 2555

ภาษาไทย/ไวยากรณ์/การใช้เครื่องหมาย/การใช้เครื่องหมายวรรคตอน


ไข่ปลา



ไข่ปลา หรือ จุดไข่ปลา (...)

ใช้ละข้อความข้างท้ายที่ไม่จำเป็นหรือไม่ต้องการกล่าวถึง เพื่อแสดงว่าตัดตอนข้อความนั้นมาเพียงบางส่วน โดยต้องใส่จุดอย่างน้อย ๓ จุด
สำหรับในบทร้อยกรอง ถ้าจะละข้อความตั้งแต่ ๑ บรรทัดขึ้นไป ให้ใช้จุดไข่ปลายาวตลอดบรรทัด แต่ถ้าจะเน้นฉันทลักษณ์ก็สามารถใส่จุดไข่ปลาตามรูปแบบฉันทลักษณ์ได้
ใช้เพื่อแสดงว่ามีข้อความ แต่ข้อความนั้นลบเลือนหรือขาดหายไป และยังไม่สามารถหาหลักฐานมาประกอบหรือยืนยันได้ เช่น ข้อความในศิลาจารึก เป็นต้น
ใช้ในแบบพิมพ์ต่าง ๆ ซึ่งเว้นช่องว่างไว้สำหรับให้กรอกข้อความ ความยาวของจุดไข่ปลาขึ้นอยู่กับความยาวของข้อความที่ต้องกรอก
จุลภาค


จุลภาค (,)

ใช้คั่นจำนวนเลขนับจากหลักหน่วยไปทีละ ๓ หลัก ๑,๐๐๐,๐๐๐
ใช้แยกคำ ข้อความย่อย หรือประโยคย่อยให้เด่นชัดขึ้น เพื่อกันความสับสน กรมวิชาการ, กรมศาสนา, ในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ
ใข้คั่นคำในรายการที่เขียนต่อ ๆ กันตั้งแต่ ๓ รายการขึ้นไป กรณีที่รายการสุดท้ายมีคำ "และ" หรือ "หรือ" อยู่หน้าคำ ไม่ต้องใส่จุลภาคหลังรายการรองสุดท้าย ในหนึ่งสัปดาห์มีเจ็ดวัน ได้แก่ วันจันทร์, วันอังคาร, วันพุธ, วันพฤหัสบดี, วันศุกร์, วันเสาร์ และวันอาทิตย์
ใช้ในการเขียนบรรณานุกรม ดัชนี และนามานุกรม โดยเขียนคั่นเมื่อมีการสับที่ระหว่างนามสกุลกับชื่อ, ระหว่างชื่อ-สกุล กับคำนำหน้านาม หรือยศ, ระหว่างราชทินนาม กับบรรดาศักดิ์ ฐานันดรศักดิ์ หรือสมณศักดิ์
ใช้ในพจนานุกรม เขียนคั่นความหมายหรือบทนิยามของคำที่มีความหมายหลาย ๆ อย่าง แต่ความหมายคล้าย ๆ กัน วิโรจน์ ว. สว่าง, แจ่มใส, รุ่งเรือง

ทวิภาค



ทวิภาค (:)

ใช้แสดงมาตราส่วนในแผนที่ ๑ : ๑๐,๐๐๐
ใช้แสดงอัตราส่วน การหุงข้าวกล้องต้องใช้ข้าวและน้ำในอัตราส่วน ๑ : ๔
ใช้แสดงสัดส่วน การผสมดินปลูกต้องใช้ ทราย ขี้เถ้าแกลบ ดินร่วนร่อนละเอียด และปุ๋ยคอกในสัดส่วน ๑ : ๑ : ๑ : ๒
ใช้แสดงส่วนเปรียบในวิชาคณิตศาสตร์ ๕ : ๑๐ = ๑ : ๒
ใช้ไขความ แทนคำว่า "คือ" นิ. ลอนดอน : นิราศลอนดอน แบบเรียนกวีนิพนธ์
ใช้เขียนหลังคำ "ดังนี้" "ดังต่อไปนี้" เป็นต้น เพื่อแจกแจงรายการ พืชสวนครัวที่ปลูกไว้มีหลายชนิด ดังนี้ : กะเพรา โหระพา พริกขี้หนู ตะไคร้ และตำลึง

ทับ



ทับ (/)

ใช้ขีดหลังจำนวนเลขเพื่อแบ่งจำนวนย่อยออกจากจำนวนใหญ่ บ้านเลขที่ ๘๐๐/๔๓
ใช้ขีดคั่นระหว่างเลขบอกลำดับกับเลขศักราช การประชุมครั้งที่ ๕/๒๕๔๑
ใช้ขีดคั่นระหว่างตัวเลขแสดงวัน เดือน ปี ๑๐/๑/๒๕๕๒
ใช้ขีดคั่นระหว่างคำ "และ" กับ "หรือ" เป็น "และ/หรือ" หมายถึงอย่างใดอย่างหนึ่งหรือทั้งสองอย่างก็ไ้ด้
ใช้ขีดคั่นระหว่างคำ แทนคำว่า "หรือ" หมายถึง อย่างใดอย่างหนึ่ง ตรอก/ซอย อำเภอ/ เขต
ใช้ขีดคั่นระหว่างคำ มีความหมายว่า "ต่อ" กิโลเมตร/ชั่วโมง ไมล์/ชั่วโมง
ในขลิขิต



นขลิขิตหรือวงเล็บ ( )

ใช้กับข้อความที่อธิบายไว้เพื่อช่วยให้ชัดเจนขึ้น ตาของเธอสวยเหมือนตาเนื้อทราย (เนื้อทรายเป็นชื่อสัตว์ชนิดหนึ่ง ซึ่งมีนัยน์ตาสวยมาก)
ใช้กับข้อมูลบางอย่างเพื่อเตือนความจำ กรุงรัตนโกสินทร์ (พ.ศ. ๒๓๒๕ - ปัจจุบัน)
ใช้คร่อมนามเต็มที่เขียนไว้ใต้ลายเซ็น
ใช้คร่อมตัวเลขหรือตัวอักษรที่เป็นหัวข้อบอกเชิงอรรถ
ใช้ในวิชาคณิตศาสตร์ หรือเขียนสูตรเคมีเพื่อกั้นกลุ่มตัวเลขหรือสัญลักษณ์

ปรัศนี



ปรัศนี (?)

ใช้เมื่อสิ้นสุดประโยคคำถาม
ใช้หลังข้อความที่แสดงความสงสัยหรือไม่แน่ใจ มักใส่เครื่องหมายไว้ในวงเล็บ
ไปยาลน้อย

ไปยาลน้อย (ฯ)
ใช้ละบางส่วนของคำ โดยมากใช้สำหรับชื่อเฉพาะหรือสำนวนที่รู้จักกันดี กรุงเทพฯ อ่านว่า กรุงเทพมหานคร และ "ข้า" อ่านว่า ข้าพเจ้า* ใช้ในการเขียนวัน เดือน ปี แบบไทย

ไปยาลใหญ่

ไปยาลใหญ่ (ฯลฯ)
ใช้ละคำที่มีอีกมากเพื่อประหยัดเวลาและหน้ากระดาษ เครื่องครัวมี กระทะ ตะหลิว จาน ช้อน ฯลฯ เมื่ออ่านถึง ฯลฯ ต้องอ่านว่า ละ หรือ และอื่น ๆ
[]มหัพภาค



มหัพภาค (.)

ใช้เขียนไว้หลังตัวอักษรเพื่อแสดงให้รู้ว่าเป็นอักษรย่อ ธ.ค. คำเต็มคือ ธันวาคม ด.ญ. คำเต็มคือ เด็กหญิง นม. คำเต็มคือ นครราชสีมา
ใช้เขียนหลังจากจบข้อความหรือประโยค
ใช้เขียนหลังตัวเลขหรืออักษรที่บอกลำดับข้อ
ใช้เขียนคั่นระหว่างชั่วโมงกับนาทีเพื่อบอกเวลา ๑๐.๓๐ น. ๐๕.๔๔ น.
ใช้เขียนแสดงทศนิยมในจำนวนเลข เช่น ๕๐.๕๐ บาท ๑.๒ กิโลเมตร
ใช้เขียนแสดงจำนวนทศนิยมไม่รู้จบ ๒.๓๓๓...
ใช้แทนเครื่องหมายคูณในวิชาคณิตศาสตร์ a.b = a x b
ใช้คั่นสูตรเคมีเพื่อแสดงสูตรของสารประกอบในสารประกอบเชิงซ้อน

ไม้ยมก

ไม้ยมก (ๆ) มีวิธีใช้ดังนี้
ใช้เพื่อซ้ำคำ เมื่อเด็ก ๆ เขาอ้วนมาก (อ่านว่า เมื่อเด็กเด็ก)
ใช้เพื่อซ้ำวลี เธอเดินไป ๆ อย่างไม่มีจุดหมาย (อ่านว่า เดินไป เดินไป)
ใช้เพื่อซ้ำประโยค จะทำอย่างไรดี ๆ (อ่านว่า จะทำอย่างไรดี จะทำอย่างไรดี)

ข้อยกเว้น

ไม่ใช้ไม้ยมกในกรณีต่อไปนี้
คำเดิมที่ทำหน้าที่ต่างกันไม่ใช้ไม้ยมก สถานที่ที่ฉันอยากไปเที่ยวคือเมืองโบราณ
ในการเขียนคำประพันธ์ไม่ใช้ไม้ยมกในคำซ้ำกัน เรื่อยเรื่อยมาเรียงเรียง นกบินเฉียงไปทั้งหมู่
คำว่า นานา ไม่ใช้ไม้ยมก เขาพูดกันไปต่าง ๆ นานา

ยัติภังค์

ยัติภังค์ (-)

ใช้ใส่เมื่อต้องแยกคำ เนื่องจากมาอยู่ตรงสุดบรรทัด แล้วไม่สามารถบรรจุคำเต็มได้
ใช้ใส่ไว้ท้ายวรรคหน้าของบทร้อยกรองเพื่อต่อพยางค์หรือคำที่ต้องเขียนคาบวรรคกัน เพื่อให้ถูกต้องตามฉันทลักษณ์

ใช้เขียนแยกพยางค์ เพื่อบอกคำอ่าน กตเวทิตา อ่านว่า กะ - ตะ - เว - ทิ - ตา
ใช้ในพจนานุกรม เพื่อแสดงว่าคำนั้นมีคำอื่นมาต่อท้าย, เพื่อแทนคำอ่านของพยางค์ที่ไม่มีปัญหาในการออกเสียง, เพื่อใช้แทนส่วนหน้าของคำคู่ที่ละส่วนหน้าไว้และเพื่อใช้แทนคำที่มาจากข้างต้นที่ละไว้โดยไม่ต้องเขียนซ้ำ มักใช้ในกรณีที่เป็นรายการชุดเดียวกัน
ใช้ในความหมายว่า "และ" หรือ "กับ" ทิวา - ราตรีกามนิต - วิสิฏฐี
ใช้แทนความหมายว่า "ถึง" เพื่อแสดงช่วงเวลา จำนวน สถานที่ ฯลฯ กรุงเทพฯ - เชียงใหม่ ๑๐.๐๐ - ๑๔.๐๐ น.

ใช้ขยายความ ถิ่น-อีสาน หมายความว่า เป็นภาษาถิ่นที่ใช้ในภาคอีสาน
ใช้แสดงลำดับย่อยของรายการที่ไม่ใส่ตัวอักษร หมายเลขโทรศัพท์ ๒๔๘-๖๒๘๐
ใช้แยกตัวอักษรเพื่อให้เห็นการสะกดชัดเจน ร-า-ษ-ฎ-ร

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น